Foto: Tineke Mangnus.
Toen in 1978 IHC Gusto BV noodgedwongen haar poort sloot kon niemand op dat moment bevroeden, dat binnen een tijdsbestek van amper 5 jaar alles verdwenen zou zijn. Niet alleen de historische gebouwen, maar ook het archief was grotendeels vernietigd. Het is bijna niet voor te stellen dat een bedrijf dat zo’n impact heeft gehad op de ontwikkeling van de stad Schiedam, zowel in economisch als ook in sociaal opzicht, binnen 5 jaar totaal van de kaart verdween.
Op het voormalige terrein van de scheepswerf aan de ‘Maasdijk’ herinnert niet veel aan die glorieuze jaren van vernieuwende speciale scheepsbouw, of het moeten de resten van de betonnen onderheide hellingen zijn en een stuk overgebleven afbouwkade, die men heeft laten liggen.
Ook herinnert niets aan de verbondenheid van de wijk ‘de Gorzen’ met de scheepswerf, terwijl de werf waarvan de aanleg begon in 1902/1903, altijd voor werk heeft gezorgd in de wijk. Waren het niet de werknemers, die daar woonden dan waren het wel de horeca en toeleveringsbedrijven, die zaken deden met de werf. De sluiting in 1978 heeft dan ook diepe wonden geslagen in de wijk.
De verbondenheid met de scheepswerf spreekt nog steeds velen tot de verbeelding. Dit blijkt uit het feit, dat bij samenkomsten met als thema ‘Werf Gusto’ de zalen altijd goed gevuld zijn, zelfs na bijna 40 jaar! De grote belangstelling bij de vervanging van de ‘Westerhavenbrug’ in 2015 is daar ook zo’n voorbeeld van. Deze brug is in 1937 door Gusto Staalbouw gebouwd en ter plaatse geassembleerd in ‘de Gorzen’. De brug was in haar bijna 80 jaar bestaan het beeldmerk geworden van de wijk ‘de Gorzen’. De brug was in 2015 dringend aan vervanging toe. De opening en festiviteiten rond de verwijdering van de oude en het plaatsen van de nieuwe brug draaiden op een waar volksfeest uit.
Er is een aantal organisaties, dat zich vandaag de dag nog bezig houdt met het in standhouden van het historische gedachtegoed van ‘Werf Gusto’. Dat is in de eerste plaats Stichting Erfgoed Werf Gusto, Gemeentearchief Schiedam, de historische afdeling van GustoMSC en de Historische Vereniging Schiedam. Sedert 2014 is er ook een website en een Facebookpagina over Werf Gusto. Zij bevatten veel foto’s en verslagen uit de tijd dat ‘Werf Gusto’ nog regelmatig van zich deed spreken.
Sedert geruime tijd is men zich bewust van het feit, dat er in privébezit nog enkele in het oog springende overblijfselen zijn van de werf, zoals de bronzen gevelletters ‘Gusto’, die het oude kantoorpand sierden, het karakteristieke torentje dat op het gebouw stond en twee toegangshekken. Ook weten we dat de bezitters deze stukken willen verkopen.
De Stichting Erfgoed Werf Gusto wil graag voor de inwoners van Schiedam Zuid trachten de link tussen ‘Werf Gusto’ en ‘de Gorzen’ te herstellen op een wijze die recht doet aan allen. De Stichting Erfgoed Werf Gusto wil daarom in goed overleg met een aantal personen en instellingen onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om een aantal van deze overblijfselen ‘terug te halen’ naar daar, waar het eens allemaal begonnen is: in Schiedam Zuid.
Begin juni 2016 was er een eerste treffen tussen vertegenwoordigers van de huidige Stichting Erfgoed Werf Gusto, Gemeente Schiedam (afdelingen Archief en Cultuur), Historische Vereniging Schiedam en de Wijkmanager waarin van gedachten werd gewisseld omtrent de te nemen stappen en mogelijke locaties van een ‘Monument’.
Schiedam 6 november 2016
Foto: © Tineke Mangnus